Η «πανουργία της Ιστορίας» και τα δικά μας καθήκοντα

Σίγουρα αποτελεί πανουργία της Ιστορίας ότι σε μια εποχή ιστορικά ανεπανάληπτης συστημικής κρίσης που επιβεβαιώνει τις βασικές αναλύσεις του χώρου μας, ακόμα και ο όρος «Αριστερά» –η πολιτική αποτύπωση της σύγκρουσης κεφαλαίου και εργασίας– κινδυνεύει να καταστεί απροσδιόριστος. Ευθύνονται γι’ αυτό όσοι δεν κατάλαβαν ποτέ την αναγκαιότητα της ρήξης και στη συνέχεια υποτάχθηκαν παραχαράσσοντας στην πορεία λέξεις και σημασίες. Η σημερινή τους απόλυτη μετάλλαξη δεν αποτελεί έκπληξη, ήταν προδιαγεγραμμένη και νομοτελειακή. Η σκιά των πράξεών τους είναι βέβαια βαριά και απειλεί με πολλαπλές παλινδρομήσεις, όμως το βαθύτερο νόημα της φράσης «πανουργία της Ιστορίας» είναι ακριβώς αυτό: ότι η ιστορία δεν προχωρά ποτέ ευθύγραμμα, η συνειδητοποίηση του τι πρέπει να κάνουμε δεν έρχεται ποτέ γραμμικά.

Προκύπτει αντίθετα (και διαλεκτικά) μέσα από την οδυνηρή κατάδειξη των αδιεξόδων που έχει ο δρόμος της υπαναχώρησης και της συνδιαλλαγής. Κάθε πολιτική γενιά που οραματίζεται την εξάλειψη της εκμεταλλευτικής σχέσης (της συνθήκης που στις μέρες μας εγκυμονεί τίποτα λιγότερο απ’ την καταστροφή του πλανήτη) επιφορτίζεται με την υλοποίηση όσων απορρέουν από αυτήν την πρόκληση:

Έχουμε βγάλει συμπεράσματα από τα λάθη του παρελθόντος;
Έχουμε φροντίσει να τα συστηματοποιήσουμε και να τα διαδώσουμε;
Πώς οργανώνουμε τη μεταξύ μας επικοινωνία και τις δράσεις;

Δεν είναι απλά τα ερωτήματα αυτά, όμως η ευθύνη για την απάντησή τους είναι τεράστια. Το καθήκον της αναγέννησης της ισχυρής μαζικής Αριστεράς από τις υπάρχουσες μαχητικές της εκφάνσεις είναι ξεκάθαρο, κι είναι ένας στόχος πραγματικά συναρπαστικός. Για την επίτευξή του χρειάζεται ανοιχτός συντροφικός διάλογος χωρίς ηγεμονισμούς –ένας διάλογος ισότιμος, που απ’ τη διεξαγωγή του όλες και όλοι (άνθρωποι, οργανώσεις, συλλογικότητες και κινήματα) έχουν να μάθουν, και στον οποίο όλες και όλοι έχουν να συμβάλλουν:

  • επεξεργασμένες προτάσεις και αιτήματα μεταβατικά που, θέτοντας άμεσα υλοποιήσιμους στόχους, θα καταδεικνύουν την ανάγκη της συστημικής αλλαγής·
  • τρόπους και μορφές διεκδίκησης που έλλογα και στρατηγικά θα διευρύνουν και θα κλιμακώνουν τις κινηματικές διαθεσιμότητες·
  • ζητήματα οραματικά που θα εμπνέουν συγκεκριμένα, δείχνοντας όχι μόνο γιατί η τρέχουσα πραγματικότητα είναι αδιέξοδη αλλά και γιατί ένας κόσμος χωρίς κυριαρχία και εκμετάλλευση είναι άμεσα εφικτός.

Η συμπόρευση σε αυτόν το συντροφικό διάλογο είναι το περιεχόμενο του καλέσματος του ΜέΡΑ25.


  • Ο Σεραφείμ Ι. Σεφεριάδης είναι Καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, Life Member στο Πανεπιστήμιο του Cambridge και Διευθυντής του Εργαστηρίου Συγκρουσιακής Πολιτικής (https://lcp.panteion.gr/)