Η Αριστερά μπροστά στη δυστοπία
Μετά τις εθνικές βουλευτικές εκλογές η αδιαμφισβήτητη επικράτηση της Δεξιάς και η είσοδος μικρότερων ακροδεξιών – λαϊκιστικών κομμάτων στην ελληνική Βουλή επιβεβαίωσαν, πρωτίστως, την εγγύτητα ενός σημαντικού μέρους της ελληνικής κοινωνίας με «παραδοσιακές» αξίες εμβολιασμένες με ισχυρές δόσεις ρατσισμού, εθνικισμού, κ.ά., αλλά και με το ανείπωτο βίωμα αλλεπάλληλων τραυματικών εμπειριών: από τη μακρόχρονη λιτότητα, την πανδημική κρίση, τον πόλεμο στην Ευρώπη μέχρι την παρατεταμένη οικονομική κρίση (ακρίβεια, εργασιακή απασχόληση, κ.λπ.) και την τραγική κλιματική απορρύθμιση.
Η σύντομη πορεία μετά τις εκλογές δείχνει πως όχι μόνο τα τραύματα του παρελθόντος δεν έχουν επουλωθεί αλλά και πως είναι πιο βολικό για ορισμένα κομμάτια της Αριστεράς να αναλωθούν σε «ενδοοικογενειακές» διαμάχες για την ήττα από το να σκύψουν με νηφαλιότητα, περίσκεψη και αγωνία στον εντοπισμό των σύνθετων αιτιών που οδήγησαν σε αυτήν. Είτε μας αρέσει είτεόχι, η πραγματικότητα μάς αναγκάζει να παραδεχτούμε ότι ο ατομοκεντρισμός δεν αφορά μόνο την κοινωνία αλλά και τα αριστερά ατομικά και συλλογικά υποκείμενα.
Σήμερα, αυτό που δείχνουν, έστω με πολλά κενά, οι σχετικές έρευνες είναι πως για πολλές κοινωνικές ομάδες, ιδιαίτερα εκείνες που αντιπροσωπεύουν τους νέους ανθρώπους, τα όρια Δεξιάς – Αριστεράς είναι πλέον δυσδιάκριτα. Αυτό ισχύει όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στο σύνολο σχεδόν της ευρωπαϊκής Αριστεράς, η οποία δυσκολεύεται να επινοήσει το «καινούργιο», βυθίζεται συχνά σε μια ανερμάτιστη ιδεολογικοπολιτική σύγχυση και στρέφεται σε συντηρητικές, ακόμα και ακροκεντρώες, ιδεοληψίες και επιλογές. Η αργή αλλά σταθερή φθορά αριστερών οραμάτων και προταγμάτων αποτυπώνεται στη μάχη των αντιπολιτευτικών κομμάτων για μια εξουσία μέσα από την «εργαλειακή» διαχείριση των κοινωνικών ματαιώσεων και την εκμετάλλευση της συλλογικής αγωνίας για τη μετάβαση σε κάτι το οποίο δεν γνωρίζουμε, νιώθουμε όμως πως έχει περισσότερο χαρακτηριστικά μιας δυστοπίας παρά μιας «ευτυχιοκρατίας».
Ο ρόλος των μέσων μαζικής ενημέρωσης και κοινωνικής δικτύωσης ήταν και είναι καταλυτικός στην αποφυγή αναστοχασμών και θεωρητικών αναζητήσεων. Η αυτοκρατορία του εφήμερου θεάματος των νέων πολιτιστικών βιομηχανιών καταφέρνει να «σβήνει» ταχύτατα τεράστια κοινωνικοπολιτικά εγκλήματα (Τέμπη, δολοφονίες αδύναμων ανθρώπων, πυρκαγιές, πλημμύρες, κ.ά.) εγγράφοντάς τα στη σφαίρα της «ατομικής ανευθυνότητας», καταβροχθίζοντας βουλιμικά ανθρώπινες τραγωδίες, πόνο, θλίψη και οργή.
Η ίδια αυτοκρατορία και οι οικονομικές και πολιτικές δυνάμεις που την συντηρούν μπορούν επίσης να παρεμβαίνουν σχεδόν αυτοματοποιημένα και ψυχαναγκαστικά στη δημόσια σφαίρα επιβάλλοντας αμφιλεγόμενες προσωπικότητες ως σωτήρες ενός ταραγμένου κόσμου που παραπαίει ανάμεσα στο χθες και το αύριο. Και τούτο χωρίς κανένα δισταγμό – ας μην μιλήσουμε για αναστοχασμό – παραδίδοντας στη χλεύη και στη γελοιοποίηση τόσο τις ιστορικές καταβολές τις Αριστεράς όσο και τις ουσιώδεις αλλαγές στους κόλπους της σε ελληνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο.
Η Αριστερά μοιάζει προς το παρόν περιθωριοποιημένη και αδύναμη να βάλει φρένο στις αναταράξεις της παρακμής της φιλελεύθερης ολιγαρχίας που δεν έχει κανένα δισταγμό να θυσιάσει τις ίδιες τις ζωές μας στο βωμό του αδηφάγου παγκόσμιου Μινώταυρου του κέρδους. Τα παραδοσιακά εργαλεία της απαξιώνονται καθημερινά στα μάτια των πολλών και οι ιδέες της μοιάζουν χωρίς ορίζοντες και προβολή στο μέλλον.
Ωστόσο, η δική μας Αριστερά επίμονη και αποφασισμένη να μη βυθιστεί στη μελαγχολία της ήττας αναλαμβάνει να στραφεί πρωτίστως στον κόσμο των πολλών, εκεί που βασιλεύει η αβέβαιη εργασία, οι κραυγαλέες ανισότητες, στους νέους και τις νέες που δεν σταμάτησαν να υπομένουν και να μεταναστεύουν, αλλά και στον κόσμο της παιδείας, του πολιτισμού, της τέχνης και της δημιουργίας. Όχι για να τους πούμε «ελάτε να τα ξαναδούμε όλα από την αρχή». Αυτή είναι μια εύκολη τάση που δεν παράγει όμως καμία ρεαλιστική προοπτική. Και δεν παράγει διότι καθιστά τη μνήμη ευάλωτη και εύθραυστη. Χωρίς να απεμπολούμε επομένως κανένα φωτεινό ή σκοτεινό παρελθόν επιθυμούμε να διαμορφώσουμε πρωτίστως την χειραφετική αντίληψη πως η μεταβατική περίοδος στην οποία ζούμε δεν μπορεί να οδηγεί μόνο στη δυστοπία. Δυστοπία οικονομική αλλά και πολιτική, πολιτισμική, κοινωνική και ανθρωπολογική. Μεταμορφώσεις τεράστιων διαστάσεων ανασχηματίζουν τον κόσμο μας. Με ξεκάθαρη συνειδητοποίηση πως κάτι πεθαίνει και κάτι καλείται να γεννηθεί ξεκινάμε μια προσπάθεια που δεν έχει έτοιμες συνταγές και απαντήσεις για το τώρα και το αύριο και σας καλούμε και από αυτό το χώρο διαλόγου να θέσουμε τους όρους για να γίνουν τα ερωτήματά μας πιο γόνιμα. Γιατί μόνο αν καταφέρουμε να θέσουμε, μαζί με εκείνους και εκείνες που μοιράζονται τις ίδιες με εμάς αγωνίες, πιο ευφυή και γόνιμα ερωτήματα θα έχουμε και πιο γόνιμες και – γιατί όχι; – πιο αποτελεσματικές απαντήσεις.
- Η Αλεξάνδρα Κορωναίου είναι ομότιμη καθηγήτρια Κοινωνιολογίας και μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΜέΡΑ25
Ελάτε μια βόλτα στον Βόλο και στη νέα Ιωνία να δείτε τη δυστοπία κ. Κορωναίου. Μόνο μην πέσετε πάνω στον δήμαρχο γιατί βαράει. εκεί ν δειτε δυστοπία. ποιος θέλει να ερθει να μιλήσει για αριστερά και δεξιά; στις εκλογές θα ξαναβγει με τα τσαρούχια και με τη μαφία να τον στηρίζει.
Εγώ θα ήθελα πολύ να κυβερνήσει το Μέρα25 αλλά δυστυχώς δεν καταφέραμε ούτε στη βουλή να μπει. Μια ταπεινή μου άποψη θα ήταν να πλησιάσει όλα τα αριστερά μικρά κόμματα (όχι το Σύριζα) όπως ανταρσία, μλκκε,κκεμλ κτλ να ενωθούν και μακάρι μια μέρα να κυβερνήσει. Από την άλλη δυστυχώς καθημερινά αντιλαμβάνομαι ότι η πλειοψηφία του κόσμου έχει αποχαυνωθεί από την τηλεόραση και από τις συνωμοσιολογίες και παραπληροφόρηση από τα social media. Από μεγάλους ανθρώπους έως πολύ μικρούς… Είμαι μαμά 2 μικρών παιδιών και παλεύω και ελπίζω ότι δεν θα τους μεταφέρω όλη αυτή τη σκουπιδίλα. Τέλος, θα πω ότι παρόλο τη κατρακύλα έχω κρυφές ελπίδες ότι αφού θα τα έχουμε χάσει όλα θα κινηθούμε προς τα αριστερά και μακάρι να είναι το Μέρα 25 το κόμμα που θα κυβερνήσει.
Το ΜέΡΑ25 δεν πρέπει να κάνει το λάθος να περιχαρακωθεί στο λεγόμενο Αριστεροχώρι. Το 2019 μπήκε στη Βουλή με ψήφους ανθρώπων που είχαν αριστερή αντίληψη χωρίς όμως να έχουν αριστερή συνείδηση. Αυτούς πρέπει να κερδίσει.
Καλησπέρα. Αρχικά, στην πρόταση σας χρησιμοποιείτε, θεωρώ, λέξεις κενού περιεχομένου. Τι θα πει αριστερή αντίληψη και πως τη διαχωρίζετε από τη συνείδηση; Εν πάσει περιπτώση, το “αριστεροχώρι” μπορεί να έχει αγκυλώσεις και γραφικότητες αλλά είναι το πρώτο που υποχωρεί σήμερα για χάρη της κυβερνησιμότητας. Προσωπικά δεν με ενδιαφέρει να μεταπείσω κανέναν να γίνει αριστερός. Η μάζα ανέβασε τον ΣΥΡΙΖΑ στην κυβέρνηση και η ίδια μάζα εβγαλε για δευτερη τετραετία τον Μητσοτάκη. Δεν βγάζεις άκρη. Προέχει ο αγώνας στους δρόμους, ο αντιφασισμός, η υπεράσπιση των αδύναμων και η συσπείρωση των απανταχού μαρξιστών κομμουνιστών για να έρθει και η πολιστική επανάσταση σταδιακά.
Μια παρατήρηση για την διάκριση που περιέχει η φράση:
«...ανθρώπων που είχαν αριστερή αντίληψη χωρίς όμως να έχουν αριστερή συνείδηση»
Μην ξεχνάμε ότι όλες οι μεγάλες επαναστάσεις του 20 αιώνα, και πρώτα απ’ όλες η Οκτωβριανή, έγιναν από «…ανθρώπους που είχαν αριστερή αντίληψη χωρίς όμως να έχουν αριστερή συνείδηση»…
Χωρίς “αριστερή αντίληψη” δεν μπορεί να υπάρξει “αριστερή συνείδηση”: Αυτή η προτεραιότητα (προκαθορισμός) αποτυπώνεται με τον πιο καθαρό τρόπο στην 11η θέση του Καρόλου Μάρξ πάνω στον Λουδοβίκο Φόιερμπαχ «Οι φιλόσοφοι μονάχα εξηγούσαν με διάφορους τρόπους τον κόσμο, το ζήτημα όμως είναι να τον αλλάξουμε».
Η φράση που αφορά στο ΜέΡΑ25 “Αυτούς πρέπει να κερδίσει”, θα την διατύπωνα διαφορετικά, περιλαμβάνοντας στα δεδομένα και την γενικότερη ιστορία της Αριστεράς:
Αν αυτό θα είναι το ΜέΡΑ25 ή κάποιο άλλο, είναι και αυτό ζήτημα υπό συζήτηση.
Από αυτή την οπτική, η βασική διαφορά του ΜέΡΑ25 από το “αριστεροχώρι” συμπυκνώνεται στο 25:
Το “25” είναι η πιο συναρπαστική λέξη στο όνομα του Μέρα25: Αν και από αρκετούς προσλαμβάνεται ως μια ταυτοτική “ατέλεια” που κάποια στιγμή θα πρέπει να εξαλειφθεί, σηματοδοτεί μια τομή στην αντίληψη για τον αυτοπροσδιορισμό του “κόμματος” (δεν έχουν αναδειχθεί/αναλυθεί όλες οι πλευρές της) σε σχέση με πολιτική ανάγνωση της συγκυρίας. Η κατάκτηση μιας άλλης, νέας αντίληψης για το κόμμα είναι κατά την γνώμη μου εκείνο το ζητούμενο που δύναται να κάνει το Μέρα25 “ξεχωριστό” – απέναντι στα άλλα κοινοβουλευτικά κόμματα καθώς και τα κόμματα της παραδοσιακής Αριστεράς – πολύ περισσότερο από ότι οι διαφορές που καταγράφονται στο πρόγραμμά του με την κωδικοποίηση/ιεράρχηση των πολιτικών του στόχων. (από το “Για τον αυτοπροσδιορισμό και πολιτική αυτονομία του ΜΕΡΑ25 “)
Η αριστερά πρέπει να είναι μη την κοινωνία. Οι υπερβολές του μέρα 25 κυρίως από “αστούς” δεν του βγήκε.Πρέπει να επικεντρωθεί σε θέματα όπως η φτώχεια η ανασφάλεια οι ανισότητες. Ελπίζω να το αντιληφθείτε.
Αριστερή συνείδηση σημαίνει συλλογικότητα, παιδεία για να γνωρίζεις ποιο είναι το κοινωνικά δίκαιο σύστημα διακυβέρνησης δυναμικότητα για να αντικρούεις όσους έντεχνα δυσφημίζουν την αριστερά… Δύσκολο πολύ στην εποχη που γίναμε τόσο μοναχικοί και κλεισμένοι στα προσωπικά μας προβλήματα.Όταν η χρησιμοθηρία του καπιταλισμού έγινε καθημερινότητα.Πραγματικά μας έχουν καταβάλει συστηματικά και με πολύχρονο σχέδιο, ώστε να είναι φοβερά επίπονο και ψυχοφθόρο να βγεις και να φωνάξεις ότι όλα αυτά που μας σερβίρουν είναι μια ουτοπια του δήθεν”αμερικάνικου ονείρου”..που χωρίς να το καταβάλεις σου τρώει τη ζωή και σε αφήνει κενό.
Η αριστερά πρέπει να βρει νέα αφηγήματα, μπροστά στη δυστοπία. Να δημιουργήσει μια νέα ξεκάθαρη εικόνα για το παραγωγικό μοντέλο που προτείνει και για τον διαφορετικό της κόσμο.
Προσωπική άποψη, πρέπει να εμβαθύνει σε αναλύσεις για
1) οικολογία
2) τεχνολογία (η έλλειψη αναύσεων και η τεχνοφοβία ανέβασε την ακροδεξιά)
3) Παραγωγικό μοντέλο στη λογική του de-growth (από υλικής άποψης είναι μια βιώσιμη εναλλακτική)
Επιπλέον,πρέπει να καταλάβουμε ότι το άτομο, σαν κοινωνικό υποκείμενο ενός νεοφιλελεύθερου περιβάλλοντος αντιλαμβάνεται γενικές έννοιες όπως δημοκρατία και ελευθερία αρκετά διαφορετικά απ΄ότι η αριστερά. Πρέπει να υπάρχει σαφής “υλικοποίηση” των εννοιών αυτών.
Εν ολίγοις, όλα τα κομμάτια της αριστεράς πρέπει να κάτσουν και να συζητήσουν πάνω στην επεξεργασία νέων και κοινών θέσων. Η μόνη διέξοδος αυτή τη στιγμή για την αριστερά είναι μέσα από τα κοινωνικά κινήματα να βάλει στην πολιτική αντζέντα νέες θέσεις που δεν έχουν συζητηθεί (και αποφεύγουν να συζητηθούν) από τα κυρίαρχα μπλοκ εξουσίας.
Διάβασα το αρθρο και συμφωνώ με πολλά αλλά αυτές οι αναλύσεις λίγη σημασία έχουν. Αναρωτιέστε γιατί η αριστερά φθίνει ? Είναι απλό , τόσα χρόνια δεν κατάλαβε οτι ο μέσος ψηφοφόρος είναι κεντρώος, με μέσο μορφωτικό επίπεδο και απο ενα αρθρο σαν κι αυτό το 90% σε 10 λεπτά θα έχουν ξεχάσει τι διάβασαν. Τι χρειάζεται λοιπόν για να ξυπνήσουμε τον κόσμο απο τον λήθαργο που εχει πέσει και να του δώσουμε λύση στο αδιέξοδο? Βλέποντας την επιτυχία του Κασσελάκη ίσως θα έπρεπε να παραδειγματιστούμε από τον τρόπο προσέγγισης των ψηφοφόρων. Ξέρω οτι κάποιοι θα μειδιάσουν για την Αμερικανόφερτη προσέγγιση του αλλά το αποτέλεσμα μετράει και εντέλει πρεπει να διαλέξουμε τι θέλουμε, να είμαστε μόνιμη αντιπολίτευση του 4-8% όπως το ΚΚΕ καταντώντας γραφικοί ή να γίνουμε κυβέρνηση κάποια μέρα για να μπορέσουμε να αλλάξουμε τα κακώς κείμενα.
Είναι αναγκαία η συνεργασία ανάμεσα στα κόμματα της αριστεράς. Να βρεθεί η κοινή βάση,οι στόχοι και οι τρόποι. Η διάσπαση αποδυναμώνει και οδηγεί στον αποπροσανατολισμό των πολιτών .
Η πρόταση που κάνεις «για την αναγκαία η συνεργασία ανάμεσα στα κόμματα της αριστεράς» δεν είναι καινούργια, την θυμάμαι από την εποχή της “ΕΝΩΜΕΝΗ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ” το 1974.
Έχεις αναρωτηθεί γιατί δεν έχει πραγματοποιηθεί;
Μήπως ενιαίος χώρος της “υπαρκτής” αριστεράς μόνο στο φαντασιακό μπορεί να συγκροτηθεί, γιατί απουσιάζει το “υποκείμενο”. Αυτή η “υπαρκτή” αριστερά είναι τόσο ενιαία όσο και η “υπαρκτή” εργατική τάξη, για την οποία το ΚΚΕ έχει αυτοχριστεί ως πολιτικός της εκπρόσωπος. Υπάρχει επίσης μια σαφής διαχωριστική γραμμή στο εσωτερικό της: Από την μια είναι οι Αριστεροί ”χωρίς κόμμα”, και από την άλλη, οι πολυάριθμοι μικρομέγαλοι “μηχανισμοί” που διεκδικούν να είναι οι πολιτικοί και ιδεολογικοί εκφραστές της. Αυτή η διαχωριστική γραμμή είναι ένα από τα στοιχεία που αποτυπώνουν την κρίση της. Το ζήτημα δεν εντοπίζεται στην πληθύσμωση των “μηχανισμών” αλλά στην κατάργηση της διαχωριστικής γραμμής…
Αυτή η κατάργηση της διαχωριστικής γραμμής, που διαπερνά την υπαρξιακή κατάσταση της “υπαρκτής” Αριστεράς δεν μπορεί να επιλυθεί με την “η συνεργασία ανάμεσα στα κόμματα της αριστεράς”, Αν τα “επιτελεία” των μηχανισμών της το ήθελαν, θα μπορούσαν να το αντιμετωπίσουν. Η έκκληση προς τα “επιτελεία” δεν πρόκειται να εισακουσθεί…
Επαφίεται στην πρωτοβουλία όλων εκείνων που δηλώνουν ότι είναι Αριστεροί, και αντιλαμβάνονται την αναγκαιότητα της ύπαρξης ενός “μαζικού” κόμματος της Αριστεράς…
Δυστυχώς πέρα από τις ιδεολογικές ή πολιτικές αποκλίσεις, θεωρώ ότι υφίσταται ένας υφέρπων ανταγωνισμός ανάμεσα στα κόμματα ή τις συλλογικότητες της Αριστεράς. Είναι ολοφάνερο στις διαδηλώσεις και πορείες. Ενώ τα συνθήματα είναι λίγο-πολύ τα ίδια, ποτέ δεν “τυχαίνει” να τα φωνάζουν όλοι μαζί και είναι απορίας άξιον για ένα σκεπτόμενο άνθρωπο. Δεν γνωρίζω εάν αυτός οανταγωνισμός υφέρπει μεταξύ της νεολαίας -ευκταίο – ή έρχεται από ψηλότερα. Ελπίζω να μην συμβαίνει το δεύτερο, θα ήταν άκρως αποκαρδιωτικό! Και επειδή πιστεύω ότι η συνεργασία και οι συμμαχίες χτίζονται στην βάση και όχι στην κορυφή, θεωρώ ότι πρωταρχικά θα πρέπε να δοθεί έμφαση στο χτίσιμο ανθρώπινων σχέσεων αναμεσα στους θιασιώτες της αριστεράς, ώστε να διευκολυνθεί και να εδραιωθεί η συνεργασία σε επίπεδο κορυφής.
Παράλληλα θεωρώ ότι οι προσωπικές φιλοδοξίες αποτελούν ένα τεράστιο ανάχωμα στην συνεργασία των δυνάμεων της αριστεράς, πράγμα για το οποίο η δεξιά τρίβει τα χέρια της.
Αρχικά θέλω να ξεκαθαρίσω ότι μου είναι εντελώς αδιάφορα αριστερά ρεύματα τα οποία δεν είναι σοσιαλιστικά με τη στενή έννοια του όρου: δηλαδή εκείνα τα ρεύματα που μιλάνε για εξυγίανση ή διαχείριση του καπιταλισμού. Για τα δεινά που ζούμε φταίει ο καπιταλισμός, επομένως οποιοσδήποτε δε μιλάει για την ανατροπή θεωρώ πως έχει χρεοκοπήσει διανοητικά και δεν έχει να προτείνει λύσεις.
Τούτων δοθέντων θεωρώ ότι οποιαδήποτε συζήτηση περί αριστεράς άσκοπη αν δεν στηρίζεται σε δύο βασικούς πυλώνες. Ο πρώτος έχει να κάνει με το αίτημα του δημοκρατικού ελέγχου των μέσων παραγωγής από την εργατική τάξη. Δεν με αφορούν οι μεσαίοι, ούτε οι κεφαλαιοκράτες. Ο αγώνας που καλούμαστε να δώσουμε οφείλει να έχει ξεκάθαρο ταξικό πρόσημο. Ο δεύτερος πυλώνας έχει να κάνει με την κριτική σε οποιαδήποτε μορφή (μικρο)αστικής ηθικής και αξιακού συστήματος, και αυτό γιατί δεν νοείται η αλλαγή του κόσμου χωρίς αλλαγή μυαλών. Με αυτό εννοώ ότι αξίες όπως η οικογένεια, το έθνος, ο ρόλος των γυναικών, το κράτος και ένα κάρο άλλα πρέπει να βρεθούν στον στόχο μας και αν κρίνουμε πως πρέπει να αλλάξουν πρέπει με περηφάνια να προπαγανδίσουμε αυτή τη θέση.
Φυσικά αυτή η κριτική δεν θα ξεκινήσει από το μηδέν γιατί έχει γίνει ήδη και ορίστε μερικά από τα πράγματα που θεωρώ ως ελάχιστες απαιτήσεις για ενα ριζοσπαστικό κίνημα:
Συνθήματα όπως «στο διάολο η οικογένεια, στο διάολο η πατρίς. Η Ελλάδα να πεθάνει να ζήσουμε εμείς» όχι μόνο δεν πρέπει να τα απορρίπτουμε ή να τα λέμε μόνο πίσω από κλειστές πόρτες, αλλά να γίνουν σημαία μας γιατί συμπυκνώνουν, μαζί με τα συνθήματα για ανατροπή του καπιταλισμού, τη μόνη ελπίδα για να αλλάξει κάτι για τον περισσότερο κόσμο.
Νομίζω αγνοείς το power gap που υπάρχει αυτή τη στιγμή ανάμεσα στην ριζοσπαστική αριστερά και το κατεστημένο. Αυτά που προτείνεις αποσκοπούν σε πλήρη ρήξη με την πλειοψηφία. Αν πριν πενήντα χρόνια έστηνες αντίσταση και έβγαινες με μειοψηφία (ή μη) και όπλα στην πόλη, τώρα έχεις predator, AI να παρακολουθούν τι λες στο ίντερνετ και drones να σε περιμένουν στην εξώπορτα σου. Η επικοινωνία παίζει τεράστιο ρόλο και η πλειοψηφία είναι έτοιμη να σαμποτάρει κάθε ριζοσπαστική αλλαγή που της προτάσεται με τόση ευθύτητα, δυστυχώς.
– Ειδικά επί μεταναστευτικής κρίσης, ακόμα και αν θεωρήσουμε πως μπορείς να κυβερνήσεις μέσω μίας αντικαπιταλιστικής, προοδευτικής συμμαχίας, πάλι θα έχεις να κάνεις με μία νέα “επανάσταση” εκ δεξιών(φυσικά υπό τις ευχές του μιντιακού καθεστώτος), αν πας να φέρεις εξ αρχής τόσο μεγάλες αλλαγές. Επίσης, όταν υπολογίζεις δυνάμεις, έχε στο νου σου πως αυτά που λες δεν τα “ασπάζονται” πολλοί και από χώρους αριστερότερα και του ΣΥΡΙΖΑ.
Η έννοια του έθνους-κράτους είναι για έμενα ο κυριώτερος παράγοντας, από τον οποίο πηγάζουν κιόλας πολλά από όσα ανέφερες, αλλά η πρόταση για κατάργηση του αυτή τη στιγμή, δημιουργεί τεράστια επικοινωνιακά προβλήματα, καθώς θα υπάρξει άμεση δαιμονοποίηση.
Ίσως εάν δεν υπήρχε το μεταναστευτικό, το οποίο ενώνει την μάζα, από την μη ριζοσπαστική αριστερά έως και την ακροδεξιά, να υπήρχε “χώρος” ακόμα και στην Ελλάδα, για συζήτηση γύρω από ένα κράτος ισότητας χωρίς διακρίσεις. Αλλά δυστυχώς, η κρίση αυτή δίνει τεράστιο επικοινωνιακό αβαντάζ στους αντιπάλους μας.
Αυτό που θα ήταν πιο επίκαιρο για εμάς, σε μία προσπάθεια αποδαιμονοποίησης του “αποδιοπομπαίου τράγου” μετανάστη, θα ήταν να αναφερθούμε εκτενέστερα στις αιτίες της μεταναστευτικής κρίσης. Κάτι που δεν επικοινωνείται από τις υπάρχουσες δυνάμεις, με αποτελεσματικό τρόπο. Δηλάδη, τον ιμπεριαλισμό, την “οικονομική παγκοσμιοποίηση”, την εκμετάλλευση, την παρεμβατικότητα του κεφαλαίου στα κράτη προέλευσης, την παθητικότητα απέναντι στην ανισότητα κ.α.. Γιατί και τα ανοιχτά σύνορα, δεν λύνουν από μόνα τους το μεταναστευτικό. Χωρίς συντονισμένη προσπάθεια, στοχευμένης υποστήριξης των κρατών προέλευσης, οι ροές θα συνεχίσουν και η Ελλάδα μαζί με τον υπόλοιπο “ανεπτυγμένο” κόσμο θα “τρώνε” ακόμα από την πίτα της εκμετάλλευσης, όσο το κεφάλαιο θα επωφελείται από την διαίρεση των κατώτερων τάξεων.
Επίσης, γίνεται πιο επίκαιρη από ποτέ, η συζήτηση για το καθολικό ελάχιστο βασικό εισόδημα, σε πρώτη φάση… επί καπιταλισμού. Αποδομεί πλήρως το επιχείρημα, του “οι ξένοι μας παίρνουν τις δουλειές” και ταυτόχρονα προτάσει την επιστροφή στην κοινωνία, ενός μέρους των αγαθών που η ίδια η κοινωνία δημιούργησε και τώρα καπηλεύονται κληρονόμοι, “καινοτόμοι” και “κονέ”.
– Όμως, δεν νομίζω πως τέτοιες αλλαγές είναι εφικτές, τουλάχιστον στο άμεσο μέλλον, χωρίς μία διεθνή προοδευτική συμμαχία (π.χ. αδεσμεύτων), λαμβάνοντας υπόψιν τις συνθήκες που επικρατούν αυτή τη στιγμή, σε παγκόσμιο επίπεδο. Και γύρω από την Ελλάδα δυστυχώς “παίζονται” πολλά συμφέροντα (τόσο εγχώρια, όσο και ξένα) που μπορούν με διάφορους τρόπους, να σαμποτάρουν κάθε προσπάθεια για ριζοσπαστική αλλαγή.
Η εσωστρέφεια και οι ηρωισμοί, αλλά και οι ανταγωνισμοί ιδεολογικής καθαρότητας (εντός του αντι-καπιταλιστικού χώρου), είναι για εμένα προϊόντα ιδεολογικού δογματισμού, και θα πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί με αυτή τη τάση των αυτοαποκαλούμενων “ορθολογικών”.
Νομίζω πως ο Βαρουφάκης έχει απόλυτο δίκιο όταν μιλάει για την ανάγκη ενοποίησης του αριστερού (αντικαπιταλιστικού κυρίως) κινήματος σε παγκόσμια κλίμακα, μιας και οι αντίπαλοι είναι ήδη παγκοσμιοποιημένοι και καλά οργανωμένοι. Οτιδήποτε άλλο, θεωρώ πως δεν θα έχει κάποιο αποτέλεσμα στην Ελλάδα, πέρα από το να την κάνει “μία ακόμα Ουκρανία”. Οι κύριοι εταίροι μας, ούτως ή άλλως δείχνουν εδώ και πολλά χρόνια, πως ο μόνος λόγος που ασχολούνται με την Ελλάδα είναι για να την “lootάρουν”…
Άρα ναι, ας κρατήσουμε στο μυαλό μας αυτά που λες, αλλά για εμένα, προτεραιότητα πρέπει να είναι η διεθνική ενοποίηση της αριστεράς και η αποδαιμονοποίηση του όρου της και όσων προτάσει.
Πραγματικά πολύ ενδιαφερον αντικείμενο για συζήτηση και εξαιρετικά επίκαιρο. Ήδη έχω ζητήσει απ τους διαχειριστές ν ανοιξουν topic με θέμα “Αριστερά και πατριωτισμός”. Αν συμφωνείτε ζητήστε το και άλλοι διότι τα 2 εισηγητικά κείμενα δεν αποτελούν θεματικές. Είναι κείμενα γνώμης χωρίς συγκεκριμένη στόχευση και δεν βοηθούν στην ομαδοποίηση επιμέρους θεμάτων.
Ένα σχόλιο για την θέση:
“Η έννοια του έθνους-κράτους είναι για έμενα ο κυριώτερος παράγοντας, από τον οποίο πηγάζουν κιόλας πολλά από όσα ανέφερες, αλλά η πρόταση για κατάργηση του αυτή τη στιγμή, δημιουργεί τεράστια επικοινωνιακά προβλήματα, καθώς θα υπάρξει άμεση δαιμονοποίηση”.
Δεν είναι θέμα κατάργησης μια “έννοιας”:
Όλα τα “αστικά κράτη” είναι “εθνη-κράτη”. Εκείνο όμως που μπορούμε να κάνουμε είναι είναι θεωρούμε ότι αυτά που προβάλλονται για “εθνικά ζητήματα” είναι στην πραγματικότητα “κρατικές υποθέσεις”. Μπορούμε να μιλήσουμε και να διατυπώσουμε την άποψή μας για οποιοδήποτε θέμα που προβάλλεται ως “εθνικό”, χωρίς να χρησιμοποιήσουμε ούτε μια φορά τους χαρακτηρισμούς “εθνικό”, “πατριωτικό”. Η χρήση αυτών των προσδιορισμών είναι απλά και μόνο μια έγκληση προς την “ταυτότητα” που συγκροτείται με βάση την “εθνική συνείδηση” για να λειτουργήσει ιδεολογικά η επιχειρηματολογία του αυτού που την χρησιμοποιεί και να διαμορφώσει ένα πλαίσιο συναίνεσης προς τους ισχυρισμούς του.
(περισσότερα για αυτό το θέμα: Υπάρχει διάκριση ανάμεσα στον “πατριωτισμό” και τον “εθνικισμό”; )
>Ειδικά επί μεταναστευτικής κρίσης, ακόμα και αν θεωρήσουμε πως μπορείς να κυβερνήσεις μέσω μίας αντικαπιταλιστικής, προοδευτικής συμμαχίας, πάλι θα έχεις να κάνεις με μία νέα “επανάσταση” εκ δεξιών(φυσικά υπό τις ευχές του μιντιακού καθεστώτος), αν πας να φέρεις εξ αρχής τόσο μεγάλες αλλαγές. Επίσης, όταν υπολογίζεις δυνάμεις, έχε στο νου σου πως αυτά που λες δεν τα “ασπάζονται” πολλοί και από χώρους αριστερότερα και του ΣΥΡΙΖΑ.
Αρχικά θα διαφωνήσω με τον όρο μεταναστευτική κρίση. Ο μόνος λόγος που τον 21ο αιώνα οι μετακινήσεις πληθυσμών αποτελούν πρόβλημα είναι ο διαμοιρασμός του πλούτου. Δεν υφίσταται για μένα το «μεταναστευτικό», είναι κάτι που έχει τη ρίζα του στον καπιταλισμό. Για το αν οι ιδέες αυτή τη στιγμή είναι ασύμβατες με την πλειοψηφία και δεν τις ασπάζονται άλλοι αριστεροί χωροι εχω να πω ότι η λύση δεν είναι να έχουμε λάθος ιδέες αλλά να τις επικοινωνήσουμε καλύτερα. Ναι να συνεργαστούμε αλλά πρέπει να συνεργαζόμαστε με αλλους ως αριστεροί, ως σοσιαλιστές, ως αντι-εθνικιστές.
Συμφωνώ φυσικά οτι αυτό πρέπει να γινει σε πανευρωπαϊκό επίπεδο τουλάχιστον.
Το ίδιο λέμε νομίζω. Για εμένα, αυτό που ορίζουμε ως μεταναστευτικό λύνεται ή με επέμβαση στα κράτη προέλευσης ή με σοσιαλισμό σε αυτά της υποδοχής. Επειδή όμως το δεύτερο μπορεί να διαδεχθεί το πρώτο, μιας και σοσιαλισμό σε τέτοιο βαθμό μάλλον δύσκολα θα έχουμε στο “σύντομο” μέλλον, για αυτό δεν αναφέρθηκα στο τι θα μπορούσε να γίνει αν η Ευρώπη δεν είχε καπιταλισμό.
Παρ’ όλα αυτά, εκεί που ήθελα να εστιάσω περισσότερο είναι στην προσοχή που χρειάζεται στον τρόπο επικοινωνίας των τόσο ριζοσπαστικών θέσεων που προτείνεις. Γιατί ναι, αυτά πρέπει να είναι βασικά σημεία ταύτισης , αλλά αν έρθει στην εξουσία μια τέτοια ενωτική κίνηση, θα πρέπει να είναι προσεκτική ως προς τις προτεραιότητες που θα θέσει και την ταχύτητα με την οποία θα σκοπεύει να τις επιβάλλει. Γιατί η πλειοψηφία δεν είναι έτοιμη να της αποδεχτεί, όπως και οι συνθήκες σε παγκόσμια κλίμακα είναι πολύπλοκες.
Η νέα ανάρτηση του 902 ως προς την άποψη του κ. Βαρουφάκη για λύση εννιαίου συμπεριλιπτικού κράτους όσων αφορά το Παλαιστινιακό, νομίζω είναι απόδειξη ότι ούτε στο ΚΚΕ δεν μπορείς να μιλάς για διαχωρισμό έθνους-κράτους.
Υπάρχει μια Αριστερά…
…«που μοιάζει προς το παρόν περιθωριοποιημένη και αδύναμη»…
– «μοιάζει» ή «είναι»;
Η απόσταση ανάμεσα στο “μοιάζει” και το “είναι” είναι σημαντική.
Πιστεύω ότι δεν “μοιάζει” αλλά ότι είναι. Όχι μόνον “προς το παρόν”, αλλά εδώ και αρκετό καιρό..
Αν κάποιος ήθελε να περιγράψει την κατάσταση που βρίσκεται η “υπαρκτή” Αριστερά με μια λέξη, η πιο κατάλληλη λέξη είναι η “κρίση”. Η λέξη αυτή δεν αναφέρεται πουθενά στο κείμενο…Είναι μια βαθειά κρίση που αποτυπώνεται στις πολιτικές πρακτικές, αλλά και στον χώρο της “θεωρίας”.
Το κείμενο έχω την αίσθηση ότι υποτιμά τον χαρακτήρα αυτής της κρίσης και προσπαθεί να την προσεγγίσει με ..ασπιρίνες και …ψυχολογική στήριξη. Η τελευταία παράγραφος αυτό αποτυπώνει:
«Ωστόσο, η δική μας Αριστερά επίμονη και αποφασισμένη να μη βυθιστεί στη μελαγχολία της ήττας αναλαμβάνει να στραφεί πρωτίστως… κλπ κλπ.. »
Θα συμφωνήσω πως “πως κάτι πεθαίνει και κάτι καλείται να γεννηθεί ξεκινάμε μια προσπάθεια..”. Όμως το “κάτι” θα πρέπει να ονοματοδοτηθεί και να γίνει ένα συγκεκριμένο “τι” είναι αυτό που πεθαίνει και τι είναι εκείνο που θα γεννηθεί.
Επίσης, το “πεθαίνει” και το “γεννιέται” έχουν μια παθητική μάλλον σχέση με το “υποκείμενο” στο οποίο αναφέρονται: Αν πιστεύουμε ότι κάτι πρέπει να “πεθάνει”, τότε θα πρέπει να το …σκοτώσουμε.
Η Ευρώπη βρίσκεται σε φάση ιστορικής παρακμής;
1)Πολλές πρώτες ύλες για την παραγωγή της δεν έχει
2)Ο πληθυσμός της είναι γερασμένος
3) Χάνει το στοίχημα των τεχνολογιών αιχμής.
4)Ο Ρωσο- ουκρανικός πόλεμος και η αδυναμία της να παρέμβει και να επιβάλει την ειρήνη
Αν όλα τα παραπάνω ισχύουν και συμφωνούμε ότι αποτελούν σημαντικές ενδείξεις παρακμής τότε τι μπορεί να γίνει;
Ο Λουκατς ελεγε σε μια συνεντευξη του,λιγο πριν πεθανει,οτι “Ο μαρξισμος μας επαναφερει στο συγκεκριμενο” Κατι που ειναι βεβαιο πια,μετα απο τοσες ιστορικες εμπειριες,οτι σιγουρα δεν αρεσει και πολυ στις αριστερες η και “αριστερες” ελιτ ,που επιτηδες και επιτηδευμενα αρεσκονται στη χρηση αοριστων και πολλες φορες ακαταληπτων εξω απο τον στενο τους κυκλο εννοιων,με σκοπο η αμφισημια και η αοριστια να τους λυνει τα χερια για τη δικαιολογηση της εκαστοτε πρακτικης τους. “Αριστερα”, λοιπον. Τι ακριβως και τι συγκεκριμενα εννοειτε , οταν εκφερετε η γραφετε τον ορο? Τις αριστερες ελιτ παντος ειδους, τις “ηγετικες” ομαδες, η το συνολο οσων αυτοπροσδιοριζονται ως αριστεροι? Η πραγματικη Επιστημη εχει ως αμεσο σκοπο και εργαλειο την αποκαθαρση των εννοιων, τον οσο γινεται επακριβεστερο ορισμο τους. Αυτο ΔΕΝ παρατηρω,εγω ο “ανωνυμος” η “μη επωνυμος” – για να χρησιμοποιησω κατι απο τον αξιακο κωδικα των ελιτ-και των. “αριστερων” τοιουτων- αριστερος,να συμβαινει .Ευχαριστω .
Ο δικαιωματισμος της αριστεράς διεθνώς έριξε άθελα μας νερό στον μύλο του selfishness and individualism. Διότι, οταν προοδευτικα στις μεγάλες αστικές δημοκρατίες τα ζητούμενα του δικαιωματισμου ενσωματώνονταν ταξικά στο σύστημα και ενώ παράλληλα η σοσιαλδημοκρατικη διαμεσολαβηση της ταξικής παλης έμεινε χωρίς αντικείμενο, εμείς απλά επεκτειναμε τη γκάμα αναδεικνυοντας νεα πολλαπλά κοινωνικα υποκείμενα χάνοντας τελικά ταυτότητα και προσανατολισμό.
Τα δύο πρώτα πράγματα που θα έκανα για να αλλάξω τον κοσμο αμεσα (είπε σε απάντηση του μόλις λίγες μέρες νωρίτερα σε συνέντευξή βρετανικού μέσου ο Βαρουφακης) είναι : Μια ψήφος και μία μη μεταβιβασιμη μετοχή σε κάθε εργαζόμενο με την πρόσληψη του και ενα ψηφιακό δωρεάν τραπεζικό λογαριασμό στην εθνική κεντρική τράπεζα της χώρας του για κάθε πολίτη.. Αυτή είναι η πολιτική που δείχνει το δρόμο για μια σύγχρονη διεθνιστικη μετωπική ριζοσπαστική αριστερά!
Δεν θέλω να σχολιάσω το παραπάνω κείμενο. Η Αριστερά έχει γίνει μια έννοια αφηρημένη για τους νεότερους, μουσειακή θα έλεγα. Ας μου απαντήσει κάποιος τι είναι αριστερά σήμερα κ ποιος είναι αριστερός…αυτό που βλέπω είναι μια ομφαλοσκόπηση! Μαζευόμαστε 10 διανοούμενοι κ συζητάμε κ συζητάμε ατέρμονα γύρω από το τίποτα! Καμία επαφή με τον κόσμο! Μην μας παραξενεύει που ήρθε ο Κασσελάκης κ τίναξε την μπάνκα…Θα μπορούσα να γράψω πολλά αλλά δεν νομίζω ότι έχει νόημα, αν είμαστε κολλημένοι στο πως θα ψαρέψουμε μόνο 10 αριστερούς κ μόνο…
Με απασχολεί διαρκώς το πρόβλημα του γιατί μετά από οικονομικές κρίσεις ο κόσμος ριζοσπαστικοποιείται προς τα δεξιά και όχι προς τα αριστερά…Υπάρχουν κάποιοι λόγοι που μπορώ να σκεφτώ, αλλά συχνά πυκνά σκέφτομαι το ερώτημα του καθηγητή μου Ευτύχη Μπιτσάκη μετά από μια διάλεξή του : Μήπως ο σοσιαλισμός είναι αντίθετος με τη φύση του ανθρώπου…; Μήπως…;
«Απάντηση» Γρηγοριάδη σε Βίτσα / Όσοι αποχωρούν από μνημονιακά κόμματα, δεν έχουν δικαίωμα να εμπλέκουν το ΜέΡΑ25 στη συζήτηση.
Τίτλος από το ΤΒΧΣ. Τι σημαίνει αυτό;