Κατηγορία: archive

Το διπλό εκλογικό αποτέλεσμα του Μάη και του Ιούνη του 2023, σηματοδότησε την οριστική και ιστορική ήττα της κοινωνικής κίνησης που διαπέρασε την Ελλάδα –χοντρικά- από το 2006 μέχρι το 2015. Μελετώντας ψύχραιμα τα αποτελέσματα μπορεί κανείς να δει ότι κάθε πολιτικός χώρος που ανακατεύτηκε με εκείνη την κίνηση –ανεξάρτητα από τον τρόπο με τον οποίον το έκανε- υπέστη εκλογική συντριβή, την ίδια στιγμή που θριάμβευσαν όλες οι πολιτικές δυνάμεις, στην Αριστερά και στη Δεξιά, που αντιτάχθηκαν ή περιφρόνησαν την κίνηση εκείνη.

Αν και η εξέλιξη αυτή επιβεβαιώνει την πολιτική, οικονομική, ιδεολογική, πολιτιστική, ηθική και αισθητική στροφή προς τα δεξιά που έχει συντελεστεί στην ελληνική κοινωνία από το 2015 και μετά, τα εκλογικά αποτελέσματα δεν αποτελούν γραμμική αποτύπωση αυτής της στροφής. Έτσι, το ΚΚΕ βρίσκεται χωρίς αμφιβολία αριστερότερα του ΣΥΡΙΖΑ, ωστόσο βελτιώνει τα ποσοστά του ακριβώς
επειδή απείχε από τις μεγάλες στιγμές εκείνης τη περιόδου και δεν χρεώνεται την κίνηση που ηττήθηκε, σε αντίθεση με τον ΣΥΡΙΖΑ που είναι συνδεδεμένος με αυτήν και καταρρέει.

Το ΜέΡΑ 25 υπέστη καθαρή ήττα στις εκλογές αυτές, κυρίως ως κατεξοχήν καρπός αυτής της ιστορικής περιόδου του κοινωνικού κινήματος.

Σε αυτές τις συνθήκες, που εκτός από την πολιτική επικράτηση της δεξιάς ενισχύεται και η ιδεολογική της, η ανασυγκρότηση μιας αριστεράς που να συνδέεται αμφίδρομα με την κοινωνική κίνηση, τροφοδοτώντας την και τροφοδοτούμενη από αυτήν, αποτελεί θεμελιώδη ιστορική ανάγκη. Και είναι μια διαδικασία η οποία δεν μπορεί να γίνει με όρους ανακύκλωσης ή συντήρησης δυνάμεων, αλλά μόνο με τους όρους μιας πραγματικής αναγέννησης στη βάση των κοινωνικών αναγκών που είναι υπαρκτές και ανεκπλήρωτες και με δημόσιο λόγο και πρόταγμα που να αγγίζει και να κατανοεί ο καθένας και η καθεμιά που επιθυμεί την αλλαγή στη ζωή του.

Το ΜέΡΑ 25 φιλοδοξεί και οφείλει να γίνει ο πυρήνας αυτής της διαδικασίας, συμβάλλοντας στο να μετασχηματιστούν οι διαφορετικές κοινωνικές διεκδικήσεις σε πολιτικό πρόγραμμα συγκροτημένο και πολλαπλασιαστικό, και ταυτόχρονα στο να συγκεντρωθούν τα πολιτικά θραύσματα της περιόδου της ήττας, στην κατεύθυνση μιας νέας σύνθεσης που να συμπεριλαμβάνει τις διαφορετικές αποχρώσεις και
προσεγγίσεις του κοινωνικού ζητήματος από τις τρεις διαστάσεις της σύγχρονης αριστεράς: την εξισωτική, την οικολογική και την ελευθεριακή.

Κυρίως όμως φιλοδοξεί στο να γίνει το αυτί ενός μεγάλου αριθμού ανθρώπων, κυρίως νέων, που απέχουν από οποιαδήποτε διαδικασία πολιτική ή συλλογική, που αισθάνονται ανέμπνευστοι και ισοπεδωμένοι από τη σχεδόν αβίωτη καθημερινότητα και που οι προσδοκίες τους περιορίζονται στο να βγάλουν ακόμα μια μέρα.

Η αριστερά υπάρχει, όχι για να επιβεβαιώνει τον εαυτό της και τις βεβαιότητες της, όχι για να είναι μια αντίστροφη «ελίτ» που αρέσκεται στην αλήθεια της και τις θεωρίες της, αλλά να θέτει και να αναδεικνύει τα πραγματικά, διαχρονικά αλλά και σύγχρονα ζητήματα, για την κοινωνική αδικία, τις σχέσεις εργασίας, την προστασία του περιβάλλοντος, τα ατομικά και συλλογικά δικαιώματα, να στήνει αντίβαρα στην κυριαρχία μιας βαθιά καταστροφικής συντηρητικής επέλασης, να παλεύει για αυτά και να επιχειρεί να τα απαντά στο σήμερα και το τώρα.

Υπό αυτή την έννοια αν δεν ανοίξουμε αυτή τη συζήτηση για την αριστερά με μια ανοιχτωσιά, δίχως εμπάθεια και θυμό, μακριά από τον μικρόκοσμό μας, έχοντας την σκέψη στο πως οικοδομούμε συλλογικές αντιστάσεις και στο πως ενισχύουμε ξανά τους κοινωνικούς αρμούς, θα εξακολουθούμε να ζούμε μέσα στον ζόφο. Και να με συμπαθάτε. Αλλά μόνο αυτή τη ζωή έχουμε.

———————————–

• H Ηρώ Διώτη είναι πρώην βουλεύτρια, μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΜέΡΑ25

Το κόμμα της ρεαλιστικής ανυπακοής είναι εδώ!

Το ΜέΡΑ25 εγκαινιάζει Ανοικτό Διάλογο με θέμα την προγραμματική, πραγματικά αριστερή, ουμανιστική αντίσταση στη λεηλασία ανθρώπων και φύσης από μια ολιγαρχία που κρύβεται πίσω από την απολιτίκ, ψευτο-τεχνοκρατική διαχείριση των πολλαπλών κρίσεων του ελληνικού και ευρωπαϊκού καπιταλισμού.

Εν όψει των ευρωεκλογών, και του 2ου Διαβουλευτικού του Συνέδριου, το ΜέΡΑ25 καλεί όσες και όσους αντιμάχονται την διολίσθηση στη βαρβαρότητα να συμμετάσχουν ισότιμα και χωρίς αποκλεισμούς. Με μόνο στόχο τη σύνθεση ριζοσπαστικών αναλύσεων που θα στηρίξουν την αποτελεσματική αντίσταση.

Επειδή όλα μπορούν να είναι αλλιώς.

Μετά τις εθνικές βουλευτικές εκλογές η αδιαμφισβήτητη επικράτηση της Δεξιάς  και η είσοδος μικρότερων ακροδεξιών – λαϊκιστικών κομμάτων στην ελληνική Βουλή επιβεβαίωσαν, πρωτίστως, την εγγύτητα ενός σημαντικού μέρους της ελληνικής κοινωνίας με «παραδοσιακές» αξίες εμβολιασμένες με ισχυρές δόσεις ρατσισμού, εθνικισμού, κ.ά., αλλά και με το ανείπωτο βίωμα αλλεπάλληλων τραυματικών εμπειριών: από τη μακρόχρονη λιτότητα, την πανδημική κρίση, τον πόλεμο στην Ευρώπη μέχρι την παρατεταμένη  οικονομική κρίση (ακρίβεια, εργασιακή απασχόληση, κ.λπ.) και την τραγική κλιματική απορρύθμιση.

Η σύντομη πορεία μετά τις εκλογές δείχνει πως όχι μόνο τα τραύματα του παρελθόντος δεν έχουν  επουλωθεί αλλά και πως είναι πιο βολικό για ορισμένα κομμάτια της Αριστεράς να αναλωθούν σε «ενδοοικογενειακές» διαμάχες για την ήττα από το να σκύψουν με νηφαλιότητα, περίσκεψη και αγωνία στον εντοπισμό των σύνθετων αιτιών που οδήγησαν σε αυτήν. Είτε μας αρέσει είτεόχι, η πραγματικότητα μάς αναγκάζει να παραδεχτούμε ότι ο ατομοκεντρισμός δεν αφορά μόνο την κοινωνία αλλά και τα αριστερά ατομικά και συλλογικά υποκείμενα.

Σήμερα, αυτό που δείχνουν, έστω με πολλά κενά, οι σχετικές έρευνες είναι πως για πολλές κοινωνικές ομάδες, ιδιαίτερα εκείνες που αντιπροσωπεύουν τους νέους ανθρώπους, τα όρια Δεξιάς – Αριστεράς είναι πλέον δυσδιάκριτα. Αυτό ισχύει όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στο σύνολο σχεδόν της ευρωπαϊκής Αριστεράς, η οποία δυσκολεύεται να επινοήσει το «καινούργιο», βυθίζεται συχνά σε μια ανερμάτιστη  ιδεολογικοπολιτική σύγχυση και στρέφεται σε συντηρητικές, ακόμα και ακροκεντρώες, ιδεοληψίες και επιλογές. Η αργή αλλά σταθερή  φθορά αριστερών οραμάτων και προταγμάτων αποτυπώνεται στη μάχη των αντιπολιτευτικών κομμάτων για μια εξουσία μέσα από την «εργαλειακή» διαχείριση των κοινωνικών ματαιώσεων και την εκμετάλλευση της συλλογικής αγωνίας για τη μετάβαση σε κάτι το οποίο δεν γνωρίζουμε, νιώθουμε όμως πως έχει περισσότερο χαρακτηριστικά μιας δυστοπίας παρά μιας «ευτυχιοκρατίας».

Ο ρόλος των μέσων μαζικής ενημέρωσης και κοινωνικής δικτύωσης ήταν και είναι  καταλυτικός στην αποφυγή αναστοχασμών και θεωρητικών αναζητήσεων. Η αυτοκρατορία του εφήμερου θεάματος των νέων πολιτιστικών βιομηχανιών καταφέρνει να «σβήνει» ταχύτατα τεράστια κοινωνικοπολιτικά εγκλήματα (Τέμπη, δολοφονίες αδύναμων ανθρώπων, πυρκαγιές, πλημμύρες, κ.ά.) εγγράφοντάς τα στη σφαίρα της  «ατομικής ανευθυνότητας», καταβροχθίζοντας βουλιμικά ανθρώπινες τραγωδίες, πόνο, θλίψη και οργή.

Η ίδια αυτοκρατορία και οι οικονομικές και πολιτικές δυνάμεις που την συντηρούν μπορούν επίσης να παρεμβαίνουν σχεδόν αυτοματοποιημένα και ψυχαναγκαστικά στη δημόσια σφαίρα επιβάλλοντας αμφιλεγόμενες προσωπικότητες ως σωτήρες ενός ταραγμένου κόσμου που παραπαίει ανάμεσα στο χθες και το αύριο. Και τούτο χωρίς κανένα δισταγμό – ας μην μιλήσουμε για αναστοχασμό – παραδίδοντας στη χλεύη και στη γελοιοποίηση τόσο τις ιστορικές καταβολές τις Αριστεράς όσο και τις ουσιώδεις αλλαγές στους κόλπους της σε ελληνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο.

Η Αριστερά μοιάζει προς το παρόν περιθωριοποιημένη και αδύναμη να βάλει φρένο στις αναταράξεις της παρακμής της φιλελεύθερης ολιγαρχίας που δεν έχει κανένα δισταγμό να θυσιάσει τις ίδιες τις ζωές μας στο βωμό του αδηφάγου παγκόσμιου Μινώταυρου του κέρδους.  Τα παραδοσιακά εργαλεία της απαξιώνονται καθημερινά στα μάτια των πολλών και οι ιδέες της μοιάζουν χωρίς ορίζοντες και προβολή στο μέλλον.

Ωστόσο, η δική μας Αριστερά επίμονη και αποφασισμένη να μη βυθιστεί στη μελαγχολία της ήττας αναλαμβάνει να στραφεί πρωτίστως στον κόσμο των πολλών, εκεί που βασιλεύει η αβέβαιη εργασία, οι κραυγαλέες ανισότητες, στους νέους και τις νέες που δεν σταμάτησαν να υπομένουν και να μεταναστεύουν, αλλά και στον κόσμο της παιδείας, του πολιτισμού, της τέχνης και της δημιουργίας. Όχι για να τους πούμε «ελάτε να τα ξαναδούμε όλα από την αρχή». Αυτή είναι μια  εύκολη τάση που δεν παράγει όμως καμία ρεαλιστική προοπτική. Και δεν παράγει διότι καθιστά τη μνήμη ευάλωτη και εύθραυστη. Χωρίς να απεμπολούμε επομένως κανένα φωτεινό ή σκοτεινό παρελθόν επιθυμούμε να διαμορφώσουμε πρωτίστως την χειραφετική αντίληψη πως η μεταβατική περίοδος στην οποία ζούμε δεν μπορεί να οδηγεί μόνο στη δυστοπία. Δυστοπία οικονομική αλλά και πολιτική, πολιτισμική, κοινωνική και ανθρωπολογική. Μεταμορφώσεις τεράστιων διαστάσεων ανασχηματίζουν τον κόσμο μας. Με ξεκάθαρη συνειδητοποίηση πως κάτι πεθαίνει και κάτι καλείται να γεννηθεί ξεκινάμε μια προσπάθεια που δεν έχει έτοιμες συνταγές και απαντήσεις για το τώρα και το αύριο και σας καλούμε και από αυτό το χώρο διαλόγου να θέσουμε τους όρους για να γίνουν  τα ερωτήματά μας πιο γόνιμα. Γιατί μόνο αν καταφέρουμε να θέσουμε, μαζί με εκείνους και εκείνες που μοιράζονται τις ίδιες με εμάς αγωνίες, πιο ευφυή και γόνιμα ερωτήματα θα έχουμε και πιο γόνιμες και – γιατί όχι; – πιο αποτελεσματικές απαντήσεις.

---

• Η Αλεξάνδρα Κορωναίου είναι ομότιμη καθηγήτρια Κοινωνιολογίας και μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΜέΡΑ25

Σίγουρα αποτελεί πανουργία της Ιστορίας ότι σε μια εποχή ιστορικά ανεπανάληπτης συστημικής κρίσης που επιβεβαιώνει τις βασικές αναλύσεις του χώρου μας, ακόμα και ο όρος «Αριστερά» –η πολιτική αποτύπωση της σύγκρουσης κεφαλαίου και εργασίας– κινδυνεύει να καταστεί απροσδιόριστος. Ευθύνονται γι’ αυτό όσοι δεν κατάλαβαν ποτέ την αναγκαιότητα της ρήξης και στη συνέχεια υποτάχθηκαν παραχαράσσοντας στην πορεία λέξεις και σημασίες. Η σημερινή τους απόλυτη μετάλλαξη δεν αποτελεί έκπληξη, ήταν προδιαγεγραμμένη και νομοτελειακή. Η σκιά των πράξεών τους είναι βέβαια βαριά και απειλεί με πολλαπλές παλινδρομήσεις, όμως το βαθύτερο νόημα της φράσης «πανουργία της Ιστορίας» είναι ακριβώς αυτό: ότι η ιστορία δεν προχωρά ποτέ ευθύγραμμα, η συνειδητοποίηση του τι πρέπει να κάνουμε δεν έρχεται ποτέ γραμμικά.

Προκύπτει αντίθετα (και διαλεκτικά) μέσα από την οδυνηρή κατάδειξη των αδιεξόδων που έχει ο δρόμος της υπαναχώρησης και της συνδιαλλαγής. Κάθε πολιτική γενιά που οραματίζεται την εξάλειψη της εκμεταλλευτικής σχέσης (της συνθήκης που στις μέρες μας εγκυμονεί τίποτα λιγότερο απ’ την καταστροφή του πλανήτη) επιφορτίζεται με την υλοποίηση όσων απορρέουν από αυτήν την πρόκληση:

Έχουμε βγάλει συμπεράσματα από τα λάθη του παρελθόντος;
Έχουμε φροντίσει να τα συστηματοποιήσουμε και να τα διαδώσουμε;
Πώς οργανώνουμε τη μεταξύ μας επικοινωνία και τις δράσεις;

Δεν είναι απλά τα ερωτήματα αυτά, όμως η ευθύνη για την απάντησή τους είναι τεράστια. Το καθήκον της αναγέννησης της ισχυρής μαζικής Αριστεράς από τις υπάρχουσες μαχητικές της εκφάνσεις είναι ξεκάθαρο, κι είναι ένας στόχος πραγματικά συναρπαστικός. Για την επίτευξή του χρειάζεται ανοιχτός συντροφικός διάλογος χωρίς ηγεμονισμούς –ένας διάλογος ισότιμος, που απ’ τη διεξαγωγή του όλες και όλοι (άνθρωποι, οργανώσεις, συλλογικότητες και κινήματα) έχουν να μάθουν, και στον οποίο όλες και όλοι έχουν να συμβάλλουν:

• επεξεργασμένες προτάσεις και αιτήματα μεταβατικά που, θέτοντας άμεσα υλοποιήσιμους στόχους, θα καταδεικνύουν την ανάγκη της συστημικής αλλαγής·
• τρόπους και μορφές διεκδίκησης που έλλογα και στρατηγικά θα διευρύνουν και θα κλιμακώνουν τις κινηματικές διαθεσιμότητες·
• ζητήματα οραματικά που θα εμπνέουν συγκεκριμένα, δείχνοντας όχι μόνο γιατί η τρέχουσα πραγματικότητα είναι αδιέξοδη αλλά και γιατί ένας κόσμος χωρίς κυριαρχία και εκμετάλλευση είναι άμεσα εφικτός.

Η συμπόρευση σε αυτόν το συντροφικό διάλογο είναι το περιεχόμενο του καλέσματος του ΜέΡΑ25.

---

• Ο Σεραφείμ Ι. Σεφεριάδης είναι Καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, Life Member στο Πανεπιστήμιο του Cambridge και Διευθυντής του Εργαστηρίου Συγκρουσιακής Πολιτικής (https://lcp.panteion.gr/)